Ik lees het overlijdensbericht van oom Jan. Onmiddellijk zie ik dat de naam van de jongste zoon er niet bij staat. Nu kan hij het nooit meer goed maken. Zoals er ook bij het afscheid van zijn moeder een deur definitief werd dichtgetrokken. Wat kan de wereld soms toch onnoemelijk triest zijn.
Jeugd
Het gezin van zes kinderen, waarvan de vader achter de hete oliepersen van Wessanen zijn povere weekloon verdiende, was doodarm. De crisis van 1929 en het opkomende fascisme in Europa, kleurden de jeugd van de kinderen in donkere tinten. Op de armenschool, die alleen een nummer had, werden ze steevast met hun achternamen aangesproken. Vroeg oud waren zij, die, twaalf jaar pas, noodgedwongen de lesbankjes verwisselden voor werk.
Oom Jan werd geboren in 1924. In mijn moeders verhalen balde zich zijn jeugd samen tot kleine feiten. Hij en zijn broer waren jong, sterk en driftig. Leren was niet aan hen besteed. Ze stonden meer op de gang dan dat ze in hun bankje zaten. Toen de tweede wereldoorlog een feit was en er huiszoekingen werden verricht, kroop zijn broer onder de vloer en ontsprong de dans. Jan werd meegenomen naar Duitsland.
Toen hij terugkwam bleek hij lang niet meer de oude. Volgens mijn moeder hadden ‘ze’ hem daar ‘stevig te pakken genomen. Was zijn drift hem noodlottig geworden? ‘Ssst,’ zei moeder, ‘niet over praten. Beter zo.’ Zo bleef ons beeld beperkt tot de oom Jan van de verjaardagen: een lange, broodmagere, zwijgzame man met nerveuze trekken.
In het familiealbum kijk ik naar het sobere huwelijksportret, begin jaren vijftig, van oom Jan en tante Ko. Enkele bladzijden verder zitten hun zoontjes, lief en speelgerechtigd, bij ons in de kamer. Vroeger haatte ik ze omdat, als mijn broer en ik ruzieden, zij ons altijd ten voorbeeld werden gesteld.
Jaren later trof ik oom soms in het verpleeghuis waar mijn broer lag. Daar kregen we iets meer contact. Maar toen had zijn tweede noodlot zich al voltrokken.
Op een dag leende zijn jongste zoon geld van zijn ouders maar gaf dat niet terug. Zijn moeder eiste het geld op. Er ontstond ruzie. Daarop verbrak de zoon abrupt het contact. Zijn ouders moeten hun uiterste best hebben gedaan de band te herstellen, maar hij keerde nooit op zijn schreden terug, ook niet na de dood van zijn moeder. Oom Jan heeft daar zwaar onder geleden maar zweeg.
Ik kijk naar de plaats waar de naam van de jongste zoon had moeten staan. Hij heeft het conflict definitief tot over de grenzen van de dood getrokken. Maar waarom?
Er zijn vragen waar je nooit een antwoord op krijgt.
Welkom bij Plato Online
Plato Online 
Vreselijk als het zo moet gaan in een familie. Nu is armoe ook niet bevordelijk voor de vlotte omgang met elkaar zeker niet voor opgroeiende adolescenten.
Groetjes.
zo triest….
die oom jan, lijkt wel op mijn oom daan.
Die arme man heeft niet veel plezier gehad in zijn leven. Ik zie hem bijna voor me. Goed geschreven, Plato.
Waarom?
over het waarom van iets kun je veel gissen
maar men kan zich enorm vergissen
wanneer de verhalen stukjes missen
puzzelstukjes van ongezien veel ergernissen
Een triest verhaal, Plato.
Lenjef
Ach wat triest dit. Dat geld een gezin helemaal stuk maakt.
Wat een treurig verhaal. Nooit heb ik kunnen begrijpen waarom families die al jarenlang goed met elkaar omgaan, van het ene op het andere moment elkaar niet meer aankijken, negeren en tenslotte beschouwen als overleden. Totdat nog geen jaar geleden iemand in de familie overleed en enkele mensen het nodig vonden het de achterblijvers moeilijk te maken. En het gaat niet eens om geld of erfenis. Triest wat mensen elkaar aan kunnen doen.
Toen jij jouw gedachten over het familiealbum liet gaan, vroeg ik me af of elke familie zo’n zelfde album heeft. Ik bedoel, een album waar “gaten” in gevallen zijn…
Je hebt het prachtig geschreven, Plato.
groetjes,
wat een triest verhaal.
en ik kan niet helpen maar te denken, wat als hij ook onder de vloer was gekropen.
maar as is verbrande turf, zouden mensen uit die tijd zeggen.
moge hij rusten in vrede.
Ja ergens over praten werd toen niet gedaan. En ik weet nog dat ik ook van die nichtjes had die altijd van die schone schattige jurkjes aan hadden terwijl die van mij altijd wel een vlek bevatte of dat ik weer ergens achter was blijven haken omdat ik altijd buiten aan het rauzen was. Het ergste vond mijn moeder toen ik een keer en nieuw wit jurkje had gekregen ik boven aan de dijk ging zitten waar de weg net geasfalteerd was dus dan snap je het wel haha dat werd me niet in dank afgenomen en soms moet ik dat verhaal nog wel eens horen.
Jeetje, dit laat een hele diepe indruk achter…..maar op sommige vragen zal je nooit antwoord krijgen…
Triest, toch herken ik het wel.
Inderdaad, dit zijn van die vragen waar je nooit een antwoord op krijgt. Het is soms ook goed om het antwoord achter zo,n verhaal niet te weten. Het kan zomaar je leven veranderen.
Mooi geschreven Plato, ik zag je staan met gebogen hoofd voor je moeder terwijl je een reprimande kreeg over de “ruzies”met je broer.
(ik denk dat mijn nieuwe blog een beetje voortkwam door jouw laatste zin in dit prachtige stuk 😉
Oeps…
Ik zit hier te kijken met het schaamrood op mijn wangen
want de t van triest is blijkbaar in mijn klavier blijven hangen.
Lenjef
Oom Jan heeft geen makkelijk leven gehad.
Erover praten deden veel mensen niet, dat was te moeilijk.
Zo jammer dat de zoon door misplaatste trots en koppigheid, het nooit meer goed heeft gemaakt met zijn familie.
Zo te lezen hebben zijn ouders het wel geprobeerd.
Heeft de zoon ook geen contact meer met zijn broer(s) ?
Heel mooi, gevoelig geschreven, Plato.
Gecondoleerd met je ome Jan.
Nee, Willie… ook niet met zijn broer. Ik schrijf hem elk jaar een kerstkaart. Een bescheiden poging om in elk geval wat contact te houden en ik krijg er elk jaar een terug van hem. Maar ik durf het niet met hem over die kwestie te hebben. Ik ben bang dat hij dan nooit meer wat van zich zal laten horen. Daarom doe ik het maar zo.
en dat blijft knagen plato,
een leven lang,
jammer hé.
xxx
tja mensen scheuren en stoten zich aan elkaar.Soms kan je er wat van leren en soms kun je beter gaan.Voor oom Jan was het vreselijk natuurlijk.Zo gaat het zo vaak de mensen die het goede willen lijden vaak het meest.
@ Novelle
De helpende hand afgehakt
goed doen wordt heel vaak niet in dank afgenomen
omdat mensen zich soms vergissen
en goed doen zien als bemoeienissen
een standpunt dat vaak en te snel wordt ingenomen
Lenjef
Lenjef, je bent wel in vorm de laatste tijd he? Je schudt ze zo uit je mouw.
@ Plato
er zijn periodes dat ik in mijn bloot bovenlijf
de tijd loop te doden
met het bakken van broden
ver weg van mijn andere hobby’s zoals geschrijf
Lenjef ☺
Ik vrees dat dat een negatieve herinnering is die jij je nog heel je leven gaat blijven herinneren…
Wie brood bakt moet oprecht zijn
Wie schrijft die kan geen knecht zijn
Wie beide zaken combineert
Die kan welhaast niet slecht zijn.
Is geen fijne herinnering eigenlijk, maar ja, die hebben we allemaal wel he… Arme man.
En narigheid in de familie vaak ook… heb het nu ook aan de hand, niet leuk ::-(
Plaat je hebt het weer geflikt.
Ik ben diep geraakt door dit verhaal.
Het is zo`n geschiedenis waar je van gaat rillen.
Wat zal die man verdriet hebben gehad …
en dan te bedenken dat oom Jan zijn laatste levensjaren dat verdriet niet meer kon delen….als hij dat al had gekund.
Een van de moeilijkste dingen in het leven is je lot aanvaarden ,maar nooit weten waarom.
Misschien weet oom Jan het nu .
Rust zacht oom Jan.
Groetjes ,Ria
Op sommige vragen krijg je inderdaad nooit een antwoord….
Maar ehh….”Ik kijk naar de plaats waar de naam van de zoon had moeten staan. Hij heeft het conflict definitief tot over de grenzen van de dood getrokken. Maar waarom?”
Mocht er zo’n advertentie in een krant komen over mijn verwekkers zal mijn naam er ook niet bij staan… kom er bij leven niet dus bij dood ook niet, ik vind dat namelijk schijnheilig… of is dat een verkeerde gedachte van mij?
Het ging mij niet zo om het feit dat hij na de dood ook niet zou moeten reageren. Het ging er mij om dat ik verbaasd ben dat je voor zo’n futiliteit als een beetje geld tot over de dood kwaad blijft. Betaal je schuld terug, zeg sorry en ga weer met elkaar om.
Over jouw situatie heb ik geen oordeel Mel. Dat past mij toch niet? Iedereen heeft z’n eigen problematiek en reageert daar op zijn eigen manier op.
Ja oke…. als t alleen om geld gaat…. maar ja vaak is een breuk een gevolg van meer dan 1 oorzaak …
Dit is een heel mooi geschreven en ingeleefd in memoriam, Plato. Je kent de uitdrukking: ‘kwaad worden is menseljk, kwaad blijven is duivels’. Ik vraag me alleen af: als hij met de rest van de familie hierdoor ook gebrouilleerd was, is hij dan over de ziekte en de daarop volgende dood ingelicht? Heeft hij de kans gekregen nog op tijd het contact te herstellen?
Ik weet het niet Tagrijn. Mijn neven zijn van de praktische docht zwijgende soort. We zien elkaar op begrafenissen en veel verder gaat het contact niet. Helaas, maar zo is het gegroeid. Er zijn ook niet veel raakvlakken. Al mijn neven zijn nijvere en handige timmerlieden, electriciëns etc. Aardige jongens die niet snappen waarom ik zoveel lees. Als we elkaar zien brommen we ons binnen vijf minuten naar een update van de familieverhoudingen. Ik geloof niet dat mijn vragen over dit onderwerp op prijs gesteld zouden worden. Toch hoop ik dat de desbetreffende neef met de situatie zal kunnen blijven leven. Mijn stijl van leven is het niet, maar ik heb geaccepteerd dat iedereen anders is. Toch heb ik het hier een kleine plaats willen geven.
familie drama’s zijn ook persoonlijke drama’s. Je kunt nooit kijken in de menselijke geest en weten waardoor de dingen gebeuren zoals ze gebeuren en ze reageren zoals ze dat doen. Kon je dat wel, dan zou je misschien de juiste woorden weten om ….
Ach je zou zo graag willen dat het anders was.
@
Ze hadden je drie keer in de spam gezet. Hoe dúrven ze !. Ik ben blij dat ik je heb gevonden.
Triest genoeg gebeurt zoiets maar al te vaak, terwijl er vaak een oplossing voor het grijpen ligt. Fouten maken we allemaal. Maar fouten moeten we elkaar kunnen vergeven. Je leeft maar één keer. Nu zul je het moeten doen. Koester elkaar zolang het nog gaat.
testinggg
Om na een conflict de eerste stap te zetten, is moed en nederigheid nodig. Niet iedereen heeft die kwaliteiten. Helaas worden conflicten in de loop der jaren, in de kop steeds groter en breder gemaakt, waardoor het haast onmogelijk wordt om die stap toch te zetten. Triest, maar waar.
En ook dat is dan definitief. Hij zal moeten leren ermee om te gaan.
@ Ellyvandoorn
De gedachte alleen al…
op heel de wereld denkt er geen mens hetzelfde als jij
oppervlakkig gezien zal het misschien zo lijken
doch in het hoofd van een ander kan niemand kijken
ook niet in dat van jou, en wees daarvoor maar erg blij
Lenjef ☺
Er kan heel veel kapotgemaakt zijn in een gezin, waar je nooit achter komt hoe en wat. Dat kan een absolute blokkade oproepen. Als buitenstaander kun je je er over verbazen en uitwegen zien, die voor de personen in kwestie onbegaanbaar zijn. Door dat onzichtbare, waar je met niemand over praten kon omdat niemand het begreep.
Zelf ben ik blij bij het laatste ziekbed van mijn (vermaledijde) stiefvader te hebben gestaan en medelijden met hem te hebben gehad bij zijn laatste demente gestamel tegen mij, dat ik kon opvatten als een verontschuldiging.
Nog gecondoleerd…
Wat triest dat het zo gelopen is. Ergens komt het mij bekend voor, heb je het hier al eens eerder over gehad?
Dat kan ik me zo niet herinneren, Marika. Van die oliepersen en mijn opa heb ik wel eens geschreven. Over oom Jan nooit. Nu bij zijn overlijden schreef ik voor het eerst over hem.
Ik bedoelde het stukje van de zoon die geen contact meer wilde vanwege het voorval van het geld lenen. Heb je het misschien ooit in een andere vorm verwerkt, een ander verhaal met dit gegeven als inspiratiebron misschien? 🙂
Het is zo triest dat mensen altijd het slachtoffer worden van hun eigen emotie. Dit had uitgepraat kunnen worden maar er kwam teveel gevoel bij kijken. We zijn allemaal gevangenen van onze eigen emotie… sprak ze filosofisch om 01.12 uur terwijl ze de prachtige verhalen van Plato las… 😉